Yaz bitti, rehavet ve tatil de bitti. Sonbaharın ilk günleri ilk soğuklar ilk yağmurlar biten tatili başlayan yeni çalışma dönemini hatırlattığı için karışık duygular yaratır bende. Biten yaza üzülürken, başlayan sezonun sevinci heyecanı sarar.
Düğün mevsimi de bitti, geç kalmış bir nikah törenindeydim dün. Eşini erken yitirmiş Hakim bir bayan arkadaşım küçük kızını evlendiriyordu. Gelinin ve annesinin zarif ve şık oluşlarının ötesinde kendilerine olan güvenleri, hayata karşı dik duruşları, varlıklarının bilincinde ve gururunda oluşları törenin tümüne yansımış her saniyesini sarmıştı.
Tabi ki Hakim anne, öğretmen ve doktor olan iki kızı bütün bu güçlerini Cumhuriyet kadını olmaktan alıyor. Okumuş ve Hakim olmuş bir anne önce vatandaş, sonra kadın olarak Anayasal haklarının ve Medeni Kanun’un kendilerine sağladığı imkanların farkında, bunları gururla yaşadığı gibi, kendisinin ve kızlarının kanunlarla korunduğunun, güvencesinin de bilincinde.
Ne mutlu Cumhuriyet’le yaşayan biz kadınlara.
Evet; bu az bir kazanım, az bir güvence değil, kanunların seni koruduğunu bilmek.
Düşünelim; 1924 de Tevhit-i Tedrisat Kanunu çıkmasaydı, eğitim laikleştirilmeseydi öğrenim görmek, meslek sahibi olmak bulutların ötesinde bir hayal olarak kalacaktı kadınlar için.
Kurtuluş Savaşı’nda erkeklerle el ele omuz omuza, gücünün yettiğince savaşmış, özgürlük için mücadele etmiş Türk kadınına sen evine dön, geri çekil ,işin bitti, denilebilir mi? Kaldı ki eski Türk devletlerinde kadının yeri erkeğiyle hep yan yana iken.
Demokratikleşme ve modern Türkiye’nin yaratılması çabalarına kadınında katılması, önce kadınların eğitimine önem verilmesi, kadın erkek ayrımının yasalar önünde kalkması Cumhuriyet’le sağlanmış. Temel hak ve özgürlükler güvence altına alınırken hiçbir alanda kadın ihmal edilmemiş, erkeklerle eşit haklara sahip olmasına bilhassa dikkat edilmiş. Bu konuda Cumhuriyet’e ne kadar şükretsek azdır.
Hakim anne kızını güvenle evlendiriyordu, biliyordu ki kızının üstüne kuma gelmesi, kızının ailede şiddete maruz kalması yasalar sayesinde mümkün değil. Kızı eş ve çocuklardan oluşan çekirdek ailenin tek annesi. Ayrıca çok iyi biliyordu ki, kızı evlenme boşanma, velayet, mal edinme konularında eşiyle eşit haklara sahip.
Teşekkür edelim 4 Ekim 1926 da Türk Medeni Kanunu’nu hazırlayan ve kabul edenlere, binlerce teşekkür, evet binlerce.. Kendimiz için, annemiz için, kızlarımız ve tüm kadınlarımız için binlerce teşekkür… Evliliğin getirdiği tüm sorumluluk ve hakların eşler arasında eşit olarak paylaştırılması gerektiğini savunmak 1926 da eminin çok zordu. 2023 de bile zor, çok şükür kanunlar koruyor kadınları. Cumhuriyet’in getirdiği kanunlar…
Hakim anne rahat, kızı kocasının bir sözüyle sokakta bulmayacak kendini. ‘ Boş ol ‘ sözünün tek taraflı keyfiyetinden korkmasına gerek yok artık. Çok yaşa Cumhuriyet…. Sen çok yaşa…
Yazımıza Cumhuriyet’in kadınlara sağladığı eşitlik üzerinden başladık ama yasalarla bireyin devlet karşısında söz sahibi olması ve Cumhuriyet yönetiminin Anayasal haklarımızı, insan haklarımızı koruma altına alması en önemli özelliklerinden biri değil mi sizce de? Hukukun üstünlüğünü savunan bir yönetim olması, din, dil, ırk hatta cinsiyet ayrımları yapılmadan tüm hakların eşit olarak kullanılması Cumhuriyet sayesinde. Bir kez daha çok yaşa Cumhuriyet.
Biz Türk Milleti damarlarımız da ki asil kandan gelen bir anlayışla biliyoruz ki, bize yakışan, bizim mevcudiyetimize, ruhumuza özgürlük tutkumuza yakışan tek rejim Cumhuriyet’tir.
Zaferden sonra hükümet şekli Cumhuriyet’tir açıklaması yapılmış Erzurum Kongresi’nde. O kongrelerin heyecanını düşünüyorum, yapılacak ne çok iş aşılacak ne kadar çok müşkülat var. Ama kararlı olmak Cumhuriyet için savaşmak iradesinde hepsi.
‘Yeni Türkiye anayasasına göre Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Yasama ve yürütme yetkisi milletin temsilcisi olan Meclis’te toplanmıştır.’ İşte bizi bu günlere taşıyan karar bu. Cumhuriyet’in kurucularına, bu kararı alanlara şükran borçluyuz.
29 Ekim 1923’te Türkiye Devleti’nin hükümet şekli Cumhuriyet’tir denmiştir.
Bizde sonsuza kadar CUMHURİYET kalacaktır diyoruz.
CUMHURİYET BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN.
Yorum Yazın