Günümüz dünyasında kanunlar ve kurallar ile yaşamaktayız. Kanunları devletler adına seçilmiş kişiler yani toplumun içinden bir grup insan yapmaktadır. Ülkelere ve kültürlere göre farklılık gösteren oranlarda kanunlar ve kurallar sıkı şekilde uygulanıyor veya tam olarak uygulanmıyor bazen de duruma veya kişilere, etki gruplarına göre uygulanmasında farklılıklar olabiliyor.
Yani kanunlar ve kurallar var fakat uygulaması eksik olabiliyor. Sonuç olarak dünyanın genelinde demokrasi denen uygulama görülüyor. İki bin beş yüz yıldan daha eski bir uygulama bu. Antik Yunan devletinde halk doğrudan kanun yapılmasına, ticaret veya savaşa, şehirlerin düzenlenmesine karar veriyordu. Günümüzde doğrudan halkın karar verdiği bir örnek bulunmuyor.
Halk temsilciler seçiyor, temsilciler şehirleri yönetecek başkanı, o başkanlar bir ekibi seçiyor. Devletlerin yönetiminde de doğrudan değil dolaylı temsil denen yöntem var ve devletleri yönetenler genellikle bir kaç yıl için ve seçilmiş kişilerce seçiliyor.
Yani hep söylenen “bir oy çok önemlidir, senin oyun her şeyi değiştirebilir” sözü pek de gerçeği yansıtmıyor. Çünkü seçilmiş kişiler bir kaç yıl için yetki alıp halk adına kararlar veriyor. Bizlerin değil bir tek oyu, bazen binlerce, yüzbinlerce oyu asıl karar verme mekanizmasının dışında kalabiliyor.
Teknik olarak toplumu oluşturan tüm bireylerin her ihtiyaç halinde ve hızlıca ortak olarak karar verebilmesi mümkün olmadığı için halkın temsilciler seçmesi, temsilcilerin bir yönetici kadro oluşturması ve o kadronun tüm halk adına ve belli bir süre zarfında kararlar vermesi günümüze kadar uygulanan ve adına demokrasi, cumhuriyet denen yönetim şeklidir.
Günlük yaşamımızdan bir kaç örnek vermek istiyorum. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan insanların yoğun trafik, şehir planlaması, sosyal alanların düzenlenmesi gibi o şehirde yaşayan herkesi ilgilendiren konularda mutlu olmadığını, çoğu zaman o şehrin maddi imkanlarının doğru şekilde kullanılamadığını hatta kötü niyetlerle hareket edildiğini düşündüğünü biliyoruz.
Şehirlerde tüm bu işler ve yönetim nasıl olmaktadır? Bu işleri idare etmeye aday kişileri halkın seçmesi ve görevlendirmesiyle. Görevi almadan önce iddia edilenlerle görev süreci içerisinde karşımıza çıkan tablo farklı mıdır pekiyi? Genellikle evet. Maalesef bir sonraki seçim dönemine kadar tırnaklarımızı yiyerek, kendimize kahrederek, bir başka ekibi ve yöneticiyi göreve getirmenin hayalini kurarak beklemek durumunda kalırız.
Devleti yönetecek kişi veya ekibinin seçilmesi bundan farklı değildir. Görevleri süresince hayatımızı doğrudan etkileyen pek çok kararlar verirler ve biz onlara o yetkiyi verdiğimiz için sürenin sonuna kadar da elimizden bir şey gelmez.
Ben şahsen siyaset ya da kamu yönetimi eğitimi almadım. Belki de beni bu önerimden dolayı cahil cesaretli olmakla suçlayacaklardır. Fakat siyaseti bir grup elite, devlet ve toplumun imkanlarını rant peşindekilere, düşünceyi üniversite çevrelerinin tekeline bırakmak yerine düşünen, doğru bildiklerini söylemekten, yeni ve yararlı olabilecek şeyler önermekten çekinmeyen birisi olarak demokrasi modelimi açıklamak istiyorum.
Yine şehirlerin yönetiminden örnek vererek modeli açıklayalım. 2022 yılında artık teknik imkanlar ve özellikle yapay zeka kullanılarak şehrin teknik ve alt yapı sorunları tespit edilebilir. Trafik ya da şehir planlaması gibi hatta maddi imkanların doğru şekilde değerlendirilmesi konusunda hesaplamalar yapılabilir, karar aşamasında bir kaç seçenek arasında halkın tamamının ve saniyeler içerisinde karar vermesi sağlanabilir. Bir çeşit akılı uygulama üretilebilir. İstatistik ve anket tekniği ile verilen karar saptanıp siyasetçi değil teknik ekipler tarafından uygulamaya konulabilir ve gerçek demokrasi seçenlerin tam ve eksiksiz oylarıyla hayata geçirilmiş olur.
İnsan ruhunun hassasiyetlerini, duyguları kullanıp karar vermeyi gerektiren durumlarda ve sanat gibi konuları değerlendirmek gerektiğinde, tarihten gelen ve top yekün savaş gibi insan hayatıyla ilgili kritik kararlar ise toplumun herhangi bir bireyi veya grubunun önerisi ile yine anket ve istatistik yöntemiyle saniyeler içerisinde karara bağlanıp gerekiyorsa yasalaşır.
Kapalı kapılar ardında yapılan siyasi pazarlıklar, hiyerarşik yapılar, kayırma ve en önemlisi toplumun güven sorunu ortadan kalkar. Her karar bizler adına karar verenlerce değil bizzat bizler tarafından alınır. Demokrasi Model 2022.
Yorum Yazın