Kripto şifre ya da şifreli demek. Çok gizli bilgiler ve belgeler ve çok gizli olması istenen konuşmalar özellikle savaş zamanlarında kripto, yani şifreli olarak iletiliyor. Devletlerin ve gizli servislerin bu konu için özel ekipleri ve sistemleri vardır.
Günlük hayatta çok sık kullandığımız telefon ve internet haberleşme araçlarında da aslında bir tür şifreli iletim var. Biz sıradan insanlar için dahi bunu yapan şirketler var çünkü bizler de artık bilgilerin, belgelerin ve konuşmaların başkalarından gizli olmasını istiyoruz. Kişisel gizliliğe önem veriyoruz.
Ve günümüzün popüler konusu ise kripto para. Nedir ne değildir çok iyi bilmesek de bir çeşit bilgisayar programı ve bu programın ürettiği zincir şeklinde birbirine bağlı şifreler sistemi olduğunu söyleyebiliriz. Yani bir bilgisayar aslında bir şifreden ibaret olan bir dizin oluşturuyor. Yenilir içilir bir şey değil. Görüntü veya ses değil. Bir aksiyon olmuyor. Mesela bir şeyi çalıştırmak, bir ışık veya kapıyı açıp kapatmak gibi. İşe yarar bir hesaplama da yapmıyor. Muhasebe veya mühendislik hesabı gibi. Öyle ise neden ve nasıl bir değer oluyor? Bir bilgisayarın içindeki peş peşe dizilmiş milyonlarca 0 ve 1’den ibaret olan bir şey nasıl oluyor da para ediyor?
Sanal yani aslında yok gibi bir şey. Tam da bu noktada insanoğlunun çok temel bir özelliği devreye giriyor. Soyut kavramlara değer yüklüyor insan.
Antik Mısır medeniyetinde altın takılar görüyoruz. Kim bilir kaç bin yıldır altın bizce değerli bir metal. Sonra elmas zümrüt gibi değerli taşlar var. Fakat bunlar topraktan çıkıyor. Elde etmesi zahmetli ve göze de hoş geliyor. Yani değerli olduğunu kabul etmek kolay. İnsan maddi varlıklara değer veriyor. Para için neler neler yapıyor insanlar.
Fakat her şeyden öte değerli olanlar soyut kavramlar ve duygular değil mi? İnsan onuru ve şerefi için canını veriyor. Sevgi ve saygı uğruna, inandığı değerler uğruna dünyaları feda ediyor. Aşkı uğruna kraliyet haklarından hatta tahttan feragat edenleri gördük.
Uzunca bir süre bu kripto para denen kavramı anlamakta, çözmekte zorlandım doğrusu. Nasıl olur da gerçekte bir işe yaramayan bir rakamlar dizini, bilgisayar sisteminde herhangi bir işlev dahi görmeyen bir program para ederdi?
Sonra bu kalın kafama dank etti. İnsanoğlu zihninde oluşturduğu değerlere inanıyordu ve salında her şey zihnimizde değer buluyordu.
Güzel dediğimiz her şey biz öyle inandığımız için güzeldi. Doğru bulduğumuz her şey biz öyle inandığımız için doğruydu. Ve birileri için de kripto para bir değerdi. Gittikçe artan bir değer hem de.
Belki de bir kaç yıl sonra bu konu hayatımızın içinde tartışılmaz bir parça olacak. Menkul ve gayrimenkul değerler yanı sıra yepyeni bir değerler sistemi daha olduğunu kabul etmek zorunda kalacak gibiyiz. Her şeye rağmen yine de bu konuda temkinli olmakta fayda var…
Yorum Yazın